kind en emotie: Omgaan met onzekerheid, frustratie, boosheid van je kind…

“En dat is hij zo boos, alles knalt hij eruit. Echt om niets eigenlijk. Maar het lijkt wel opgebouwd. Hij slaat en schopt dan ook. Dat maakt mij weer boos: dat kan en mag écht niet”

“Mijn dochter is zo onzeker, ze zegt met alles Ik kan dat niet’… Het raakt mij enorm. Het is zo’n mooie meid. Ze heeft echt geen reden om zo onzeker over zichzelf te zijn…”

“Het is alsof ze op een knopje drukt” vertelt een vader mij. Ik wil wel rustig blijven maar het lukt mij gewoon niet. Ze hangt zo ontzettend aan ons. Ik krijg het er benauwd van. En ja, mijn irritatie kan ik dan niet meer onder banken of stoelen schuiven…”

Onze kinderen lijken wel eens van de een naar de ander te schieten. En dan ook in onze ogen nogal eens ‘om niets”…Hoe ga je daarmee om als ouder? Als ouder kom je al snel in een machtsstrijd terecht, maar dat is helemaal niet wat je wilt.

Kinderen zijn nog erg puur. Ze kunnen nog niet alle emoties controleren, of gecontroleerd uiten. De vraag is ook of dat wenselijk is. Kinderen reflecteren dat wat voor hen voelbaar is. Natuurlijk wil je dat kinderen rekening met anderen leren houden.
Maar trouw blijven aan dat wat je voelt, dat kunnen uiten is ook wenselijk. Of misschien wel meer dan dat….

Wat ik zelf als een groot gemis ervaar is dat wij kinderen niet écht leren hoe om te gaan met gevoelens als verdriet, boosheid, angst of onzekerheid.
We vertellen ze wel dat je dit mag voelen of zijn. Maar hoe er echt mee om te gaan is lastig. We vinden het zelf ook lastig om onze kinderen zo te zien. Liever zien we onze kinderen gelukkig.

Hoe hebben we zelf geleerd met deze emoties om te gaan? Welke voorbeelden had jij tijdens het opgroeien? Want dat is uiteindelijk je voorbeeld, het kader: hóe doen je ouders dat? Als je als ouder vertelt dat je best eens bang mag zijn, maar je kind ziet dit nooit van jullie, Hoe leert je kind dat te uiten? Dat voelt onwennig en onveilig.
Wanneer ik ouders vraag hóe hun kinderen wél boos of bang mogen zijn met welk bijbehorend gedrag, dan vinden ze dit lastig te beantwoorden. Natuurlijk kun je slaan en schoppen bijvoorbeeld niet toestaan, en is het voor kinderen veilig om daarin te begrenzen en in te grijpen. Maar wat mag wél?

We proberen onze kinderen te troosten, gerust te stellen met woorden, de heftigheid van de emotie te temperen. Maar is dat wat een heftige emotie, een gevoel op dat moment nodig heeft? Verstaan gevoel en woorden elkaar wel?

Het kan zeker helpen wanneer iemand je helpt om woorden te geven aan dat wat je van binnen voelt. Het maakt dat je je gehoord voelt.
Alleen het ís géén uiting van de emotie!
Wat doe je als je kind bang of boos is bijvoorbeeld, probeer je te troosten, het gevoel weg te praten, te helpen? Stuk voor stuk logische reacties. Je wilt je kind helpen. Het raakt wanneer je dit bij je kind ziet. Zoals in de voorbeelden hierboven. Je wordt er zelf angstig, boos of verdrietig, onzeker van bijvoorbeeld. Maar is helpen, wegnemen? Of gun jij je kind de ervaring helemaal door de emotie te gaan. Ten volle te beleven, zodat het ook een opluchting kan zijn wanneer deze weer echt helemaal weg is. Zonder dat er onderdrukte restjes van zijn blijven plakken…

Probeer vooral ZIJN.
Merk je dat je erg geraakt wordt, probeer dat op dat moment los te koppelen. Neem het gedrag van je kind niet persoonlijk op. Maar neem wel verantwoordelijkheid voor dat wat je voelt. En dus ook voor dat wat je kind voelt. Het mag er zijn. Helemaal.
Kom er later op terug bij jezelf. Wat maakt je onzeker, bang of boos? Wat in jou kan zich nog niet goed uiten, omdat je dit bijvoorbeeld niet goed hebt geleerd als kind? Geen voorbeelden of veiligheid in hebt gehad? Zorg hierin voor jezelf ,zodat jij juist wel die veilige basis kunt creëren voor je kind.

Want dát is wat kinderen nodig hebben. Het leven ís onzeker, spannend en ook heftig, intens. Niet alleen maar leuk, lief en zacht. Er bestaat niet zoiets als ‘negatieve’ emoties. Dat hebben wij ervan gemaakt. Emoties mogen er zijn. Allemaal. En allemaal worden geuit. Emoties komen en gaan. Dat is niet wie je bent.
Kinderen hebben een veilige omgeving nodig om dit te uiten. Echt te kunnen en mogen voelen. Geen directe oplossing, troost of wegpraten. En jij, jij de papa of mama bént de veiligheid waar ze naar verlangen. en nee, het is niet erg dat ook jij maar een mens bent en je ook wel bang, onzeker of boos voelt. Juist dit erkennen en kunnen laten zien ook naar je kinderen is veilig. Niet vanuit een overweldiging, wel vanuit het feit dat je zorgt draagt voor je eigen emoties.

Vanuit deze veiligheid kun je ook helder begrenzen in gedrag wanneer dit nodig is. (Gedrag begrenzen dat bijvoorbeeld schadelijk is, niet de emotie begrenzen).
Maar dat lukt alleen als je goed in je ouderrol zit. Of makkelijker gezegd: er echt kunt ZIJN op dat moment. Niet wanneer je in een emotie schiet.

Om uit te proberen: Misschien kun je de komende tijd eens opletten: Hoe ga jij om met het tonen van emoties bij je kind? Probeer de eerst volgende keer wanneer je kind verdrietig, bang of boos is geen tot weinig woorden te gebruiken. Probeer er te ZIJN. Met al je aandacht. Maak fysiek contact of laat voelen dat je in de buurt bent. Ga letterlijk even zitten, fysiek ‘zakken’ dus. Zijn. Zodat je kind kan voelen dat hij of zij er mag zijn. Mét alles wat op dat moment ervaren wordt….

Laat je mij weten hoe dit voor je was? En wat je merkte bij je kind? 

Wil jij je kind helpen in het leren omgaan met emoties? Leer zelf meer over de emotie beleving van kinderen én ontdek hoe kinderen ons hierin spiegelen. Als ouder heb jij hierin een belangrijke taak!

10 mei geef ik een inspirerende workshop: kind als Spiegel, omgaan met emoties! bij Op Hodenpijl te Schipluiden.