Ik ben niet mooi
Geplaatst door
‘Ik ben niet mooi!’
‘Ik zie er stom uit!’
‘Alle anderen zijn veel knapper’
Als ouder kun je behoorlijk schrikken van dit soort uitspraken.
Wat is er aan de hand?
Kinderen worden zich naar mate zij opgroeien meer bewust van uiterlijke kenmerken. Zo zijn peuters bijvoorbeeld vooral bezig met het onderscheid tussen jongens en meisjes en gaat dit verder naar opmerken in verschillende kleuren haar, oogkleur etc. Steeds meer details dus.
Wanneer er bij je kind onvrede lijkt te zijn rondom uiterlijke kenmerken dan is het meer dan alleen opmerken en bewust worden van jezelf. Sommige ouders of opvoeders doen het ook wel eens af als ‘om aandacht vragen’ of ‘bevestiging willen’. En … dat is het ook!
Denk maar aan de tiener die meer en meer zichzelf wil uitdrukken. Volop aan het ontdekken wie hij/zij is. Bij welke groepen kan en wil ik wel of niet horen en welke kenmerken horen daarbij. Dan is het leerzaam om het vooral te ervaren. Dus ja, er wordt om aandacht gevraagd, maar waarvoor precies?
Gevoel eronder
Wanneer er onvrede lijkt te zijn rondom uiterlijk dan is er op een bepaald moment ‘lading’ ontstaan. Een soort onbalans. Want iedereen vindt het leuk om te horen dat je er stralend uit ziet bijvoorbeeld. Echter wanneer je het nodig hebt om dit te horen van een ander om je die dag goed te voelen is het uit balans. Sterker nog: vaak is het zo dat wanneer er wordt teruggegeven dat het kind er hartstikke mooi uitziet, dit niet wordt aangenomen. De onbalans komt vooral van binnen. Het gaat om dat wat er in de binnenwereld – een gevoel met vaak bepaalde beperkende gedachten daaraan vast gekoppeld – wordt waargenomen.
Hoe werkt dit bij kinderen?
Naar mate taal en woordenschat vordert bij kinderen vergroot het ook de mogelijkheid om te denken in woorden. Kinderen zijn zeer ontvankelijk voor ideeën van anderen. Zij willen het graag ‘goed’ doen. Voor hun ouders en juf bijvoorbeeld. Wanneer er binnen een systeem, van school of binnen het gezin redelijk vaak de nadruk wordt gelegd op prestaties, of er minder ruimte voor gevoelens en uiting daarvan wordt genomen of ervaren door kinderen zal het kind nog meer zijn of haar best doen om goedkeuring te willen ervaren van een ander. Daarbij groeien kinderen vanaf zeer jong in deze tijd al op met allerlei beelden van ideaalplaatjes om zich heen. Reclame op allerlei beeldschermen, programma’s e.d. krijgen ze mee.
De woorden, gedachten en beelden van hun omgeving verinnerlijken kinderen.
Nu kun je als ouder zeer je best doen om je kind van bepaalde reclames en beelden weg te houden. Echter wanneer jij dit vooral doet omdat je daar zelf een behoorlijk issue mee hebt omdat het je bijvoorbeeld triggert, dan voelt je kind dát vooral. Die lading eromheen. En jij als ouder staat nog altijd veel meer in verbinding met je kind dan de plaatjes in de omgeving. Voor je kind zal dus vooral jouw oordeel, jouw lading bij het onderwerp voelbaar zijn.
Voorbeeld uit de praktijk
Zo was er in de praktijk een moeder die haar kind juist zo heel erg het gevoel wilde geven dat ze prachtig is zoals ze is. Haar dochter nam dit niet helemaal van haar aan.
Moeder gaf in de sessie bij mij aan dat uiterlijk en gewicht geen issue meer voor haar zijn. Als coach ben dan vooral geïnteresseerd door het woordje ‘meer’. Want wanneer was zij dit wel? En hoe? Het bleek later in deze sessie dat zij voor zichzelf had besloten zich van niets of niemand meer iets ‘aan te trekken’. Zich goed te voelen. Dit werkte prima voor haar. Mooi besluit, maar waarmee ook iets op slot gegaan leek te zijn.
Namelijk: binnen ín haar zat nog altijd een onzeker meisje dat zich voortdurend afvroeg of ze het wel goed deed. Was ze wel mooi genoeg? Slim genoeg? Goed genoeg… Moeder vertelt mij dat ze wel weet dat het geen zin heeft om zich dit nog af te vragen. Ze zegt: ‘ die erkenning krijg ik toch nooit.’ Op het moment dat ik haar vraag van wie zij hem als kind het liefst gehad had willen hebben is ze eerst even stil. Om vervolgens te antwoorden: ‘van mijn vader.’ En daar komt emotie bij vrij.
Een trucje van je brein
De onbalans bij moeder was vooral ontstaan doordat een mentaal ‘overlevend’ besluit had genomen. ‘Ik krijg toch nooit die erkenning’. Het hoofd vindt het daarom onbelangrijk om je daar mee bezig te houden. Maar gevoel is er nog wel degelijk. Pijn (lading) op afwijzing, het uitblijven van bevestiging. Je systeem ‘bedenkt’ als het ware een truc om je daar vooral weg te houden.
Pijn is niet zomaar weg wanneer wij mentaal besluiten dat het klaar is. Daarmee sloot deze moeder zich ook af voor de liefde namelijk. Daar hoort open staan om te ontvangen bij. Ze had besloten het allemaal maar alleen te moeten doen en had een muurtje om zich heen gebouwd. Haar dochter echter, tja die mocht toch vooral van haar heel erg weten dat zij zo mooi is. Ongemerkt kost dit moeder dus nog altijd veel energie. Vooral voor haar dochter wil zij het zo goed doen. Haar geven wat zij zelf gemist heeft.
Toen moeder meer en meer de pijn kon voelen, deze kon toestaan, kwam er ook ruimte voor acceptatie. Alles wat zij zo verlangde van haar vader was zij gaan zoeken in van alles en nog wat. Onbewust nog altijd die erkenning proberen te halen. Zelfs op een bepaalde manier bij haar dochter. Want wanneer zij zich goed voelde over zichzelf hoefde moeder zichzelf niets te verwijten.
Het besluit dat moeder ooit vooral mentaal had genomen voor zichzelf is niet verkeerd. Het klopt óók. Je hebt als volwassene niet meer die erkenning bij je vader te halen. Je kunt er zelf zorg voor dragen. Echter niet door je volledig af te sluiten van de pijn. Met erkenning verlangen is niets mis. Ieder mens verlangt naar erkenning, bevestiging. Echter bij haar was er ook pijn op dus wilde ze dit liever helemaal niet voelen. Erkenning van juist die pijn, is ook erkenning van liefde. Zonder liefde had je deze pijn namelijk niet kunnen waarnemen. En vanaf die omkering kan een verlangen naar erkenning weer vrij stromen en kun je het ‘gezond’ inzetten. Meer balans door jezelf te accepteren en daarbij in relatie te zijn met anderen waardoor je óók bevestigd wordt in je zijn.
Bevrijding
Deze moeder heeft grote stappen gemaakt in dit thema. Een klein meisje dat zij ooit was erkenning gegeven in de pijn die zij heeft gevoeld en draagt hier zorg voor. ‘Het leek haar allemaal wat zwaar, maar juist dit voelen voelt erg bevrijdend’, laat zij mij weten.
‘Het is juist alsof ik dit stukje juist losmaak van mijn vader. In gedachten had ik dit wel gedaan maar in het gevoel nog niet. Niet dat ik echt los kan of wil, maar juist dat stuk wat altijd nog op die erkenning wachtte. Ik zie en voel nu dat er vooral ook liefde was.’
Neem je kind serieus
Terug naar de zinnen waarmee ik dit blog begon. Neem je kind zeker serieus wanneer dit soort uitspraken worden gedaan. Doe een uitspraak niet af met: ‘nee joh dat is niet zo’. Maar probeer wel te achterhalen wat het onderliggende gevoel is. Vraag door. Wat maakt dat je dit zegt? Wanneer is dit gevoel er? En wanneer niet? En kijk zelf eens terug sinds wanneer doet je kind dit soort uitspraken?
Je mag als ouder natuurlijk uitten dat je het jammer vindt dat je kind dit ervaart of zegt. Kijk ook naar wat je zelf uit richting je kind. Welke uitspraken doen jullie in het gezin? Welke voorbeelden geven jullie? Wanneer geef jij je kind een compliment en hoe? Waar geef jij je kind complimenten over?
En: durf dus ook in dat spiegeltje te kijken: Hoe denk jij over jezelf? En vooral: welke gevoelens horen daarbij? Hoe ga je daarmee om?
Wellicht helpt het werkboek ‘help je kind GevoeligSterk je op weg! Of neem contact op om te overleggen wat ik voor jullie kan betekenen.
Lees ook: mijn blog over zelfvertrouwen.
